ponczo, wełna lamy, egzotyczna biżuteria

 

Chacana to symbol najwyższej wartości koncepcji kosmogenicznej, fiozoficznej i naukowej kultury andyjskiej. W koncepcji astronomicznej symbolizuje zaś gwiazdozbiór nieba południowego tzw.krzyż południa, w którym najjaśniejszymi gwiazdami są Alfa, Beta, Gamma, Delta.

Chaka  w języku quechua oznacza most, połączenie, a HANAN- wysoki, w górze, wielki, co dosłownie tłumaczone jest jak SCHODY. Ma również powiązanie ze słowem HANAN PACHA, co tłumaczy się jak: TO CO JEST NA GÓRZE, TO CO JEST WIELKIE. Cruz Andina uformowana jest z czterach ramion, a każde z nich z trzech schodów: najwyższych i zewnętrznych i dwóch niższych wewnętrznych.

Najwyższe zewnętrzne stopnie symbolizują: świat "idealny"

- prawe - teorie kosmogeniczne

MITA (praca dla państwa) AYNI (praca dla społeczności) MINKA (praca dla rodziny)

- lewe - teorie trzech światów

HUANAG PACHA (niebiańskie życie) KAYA PACHA (obecne życie) UJU PACHA (życie po śmierci)

Niższe wewnętrzne stopnie nawiązują do świata realnego

- lewe - prawa rządzące światem i relacje międzyludzkie

YACHAY (nauka, wiedza) MUNAY (miłość) LLANCAY (praca)

- prawe - niezmienny porzÄ…dek hierarchiczny w relacjach politycznych, socjalnych i religijnych

CUNTUR (kondor) PUMA (puma) AMARU (wąż)

 

Pierwszy stopień po prawej stronie wyjaśnia koncepcje wszechświata i zarezerwowany jest dla Pana, stworzyciela, Boga, który stworzył niebo i ziemię nazywanego przez Inków WIRACOCHA.

Drugi stopień zajmuje EL SOL - Słońce, bóg życia i natury, dający czas na siewy, uprawy, zbiory, na święta i miłość a także na śmierć.

Trzeci stopień przynależy do MALLQUIS, bogów opiekunów przynależących do indywidualnych rzeczy, są to Huacas i Apus czy ñustas. Apus -anioły natury, duchy gór, strzegą ludzi, rodziny, wioski, miasta. ñustas są ich żeńską wersją i pilnują roślin i zwierząt. Huacas były przeszłością, duchami które pozostały w mumiach.

Część najwyższa po lewej stronie PURIY opowiada o trzech światach i trzech życiach:

HUANAG PACHA to pierwszy stopień przynależący do wyższego świata, świata przed naszym życiem, pełnego mitologii, w którym egzystują duchy gór, rzek, zwierząt, roślin...- Apus - opiekunowie. Do tego świata mają również dostęp ludzie, którzy po śmierci powracają do miejsca narodzin -Paccarina, powracają do natury przekształcając się właśnie w te duchy.

KAYA PACHA to drugi stopień symbolizujący życie doczesne od narodzin aż do śmierci. Przedstawia życie uporządkowane, w którym ludzie wierzyli że aby powrócić do świata muszą spełnić wyznaczone im role w uporządkowanym i pełnym harmonii społeczności andyjskiej.

UJU PACHA - trzeci stopień - życie po śmierci, w którym ciało i dusza człowieka powracają do swojej Paccarina - integrują się z naturą, pochowani w ziemi, która daje życie drzewom, rośliną, karmiących ludzi żyjących. Świat ten zamieszkany jest przez duchy ciemności, ludzi opętanych i sprzeciwiających się podstawowym prawom oraz te które popełniły zbrodnie przeciwko człowiekowi i naturze, demony: Ccañaihuay, ñaqac, saqra, muqui, achaq alla, yscay uya, ñaupa runa, socca, hapiñuñu.

 

Kolejny stopień  strony wewnętrznej lewej to tzw KAUSANAPAC - dotyczy świata cielesnego, życia opartego na regułach etycznych i moralnych. Pierwszy stopień zajmuje w nim AMA LLULLA- sprawiedliwość, drugi stopień przynależy do AMA SUA - uczciwości, trzeci stopień zajmuje AMA QUELLA - pracowitość, praca.

Ostatni stopień wewnętrzny nawiązuje do świata realnego, niższego, w którym dominuje YUYAYPAC, niezmienność.

Królują w nim: 1. ziemie słońca, będące niesamowitą siłą ekonomiczną, 2. ziemie Inki, które były najżyźniejsze i praca na nich dawała ludziom życie oraz 3.ziemie wiosek.

Prawa, niższa, wewnętrzna strona przynależy do węża, pumy i kondora będących symbolem naszej ewolucji i reprezentujących trzy światy UJU PACHA (wąż) , KAYA PACHA (puma), HUANAG PACHA (kondor).